Nowy grant na Wydziale Nauk Geograficznych UŁ. Zarządzanie ryzykiem powodziowym w krajach Unii Europejskiej

W ramach konkursu „Wspólne projekty badawcze Polska – Niemcy 2024”, który organizowany jest przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej (NAWA), zostanie zrealizowany projekt pt. „Zarządzanie ryzykiem powodziowym w krajach UE”.

Koordynatorem jest dr Marta Borowska-Stefańska z Instytutu Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej.

Za główny cel projektu przyjęto ocenę skuteczności wykorzystywanych nietechnicznych środków ochrony przed powodzią w zarządzaniu ryzykiem powodziowym, na przykładzie doświadczeń z Niemiec i Polski. Dla jego realizacji postanowiono zidentyfikować relacje pomiędzy zmianami w zagospodarowaniu terenów zagrożonych powodziami (1990-2018) na przykładzie obu krajów a ewolucją w zakresie prawodawstwa, determinującego zagospodarowanie na tychże terenach. 

Według założeń identyfikacja zmian w ujęciu historycznym ma pozwolić na wypracowanie metod i procedur pomocnych w prognozowaniu rozwoju zabudowy na tych obszarach. Wiedza na temat zasięgu występowania powodzi w badanych krajach oraz zagospodarowania w ich granicach, pozwoli z kolei na zaplanowanie procesu ewakuacji ludności dla sytuacji aktualnej oraz wskazanie rekomendacji do zmian w jego organizacji, jakie mogą nastąpić, na skutek rozwoju zabudowy w granicach terenów zagrożonych powodziami. 

W projekcie postawiono hipotezę: Odmienne podejście do roli rzek w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju oraz planowania przestrzennego w granicach terenów zagrożonych powodziami, w Polsce i Niemczech, odzwierciedla odmienne wzorce zagospodarowania tych obszarów.

Ogólny plan badań postulowanego do finansowania projektu składa się z dwunastu głównych etapów. Poza zbieraniem materiałów niezbędnych do jego realizacji dokonana zostanie analiza zmian w zagospodarowaniu terenów zagrożonych powodziami w latach 1990-2018 w obu krajach, na tej podstawie określone zostaną wzorce zagospodarowania

– mówi dr Marta Borowska-Stefańska.

Analizie poddane zostaną również uwarunkowania prawne w kontekście badanych obszarów w obu krajach, a także analizy dostępności transportowej służb biorących udział w ewakuacji ludności z terenów zagrożonych powodziami, w trakcie wystąpienia katastrofy. 

Od 2021 roku prowadzimy współpracę z Justus-Liebig-Universität Gießen, w ramach tematyki związanej z zarządzaniem ryzykiem powodziowym. W ramach polskiego zespołu w projekcie uczestniczą cztery osoby reprezentujące Instytut Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej, ja (jako koordynator projektu), dr Michał Kowalski, dr Edyta Masierek i prof. Szymon Wiśniewski. Z kolei zespół w Niemczech składa się z dwóch osób, jest to prof. dr inż. Christian Diller oraz Jan Moritz Gros.  Współpraca ta, w szczególności w kontekście analiz związanych z zarządzaniem ryzykiem powodziowym, jest dla nas bardzo cenna, a jej efektem będzie m.in. wspólna publikacja

– dodaje dr Borowska-Stefańska.

W ramach polskiej części projektu zaplanowano dwie wizyty naukowe w Niemczech. Z kolei strona niemiecka pokrywa dwukrotną wizytę w Łodzi osób z Uniwersytetu w Giessen.